Open menu

Rada Prezesów i Rada Główna oraz GKR w dniu 7 grudnia 2024 r. Warszawa

Smaller Default Larger
1884 - 1954
      Ludwik Hirszfeld urodził się 5 sierpnia 1884 roku w Warszawie, gdzie ukończył szkołę średnią. Studiował medycynę w Würzburgu i w Berlinie. Doktorat uzyskał za pracę na temat aglutynacji, zaś habilitację za pracę nad związkiem zjawisk odpornościowych i krzepliwości krwi. W latach 1907-1911 był asystentem w Instytucie Badań Raka w Heidelbergu; tu w 1910 roku wspólnie z niemieckim lekarzem Emilem von Dungernem odkrył dziedziczenie cech grupowych krwi i stworzył podstawy nauki o grupach krwi. W latach 1911-1915 prowadził badania w Zakładzie Higieny na Uniwersytecie w Zurychu.
 
Podczas I wojny światowej zajmował się zwalczaniem epidemii duru plamistego w Serbii i organizowaniem tamtejszej służby zdrowia. Tam – w 1916 roku – odkrył pałeczkę duru rzekomego C (Salmonella hirszfeldi).
 
Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę (1918), współtworzył Państwowy Zakład Higieny w Warszawie. W 1919 roku dr Ludwik Hirszfeld wraz z żoną Hanną (lekarzem pediatrą) wykazali istnienie różnic w częstości występowania cech grupowych krwi u ludzi różnych
ras i narodowości. Od tego czasu na całym świecie prowadzone są badania dotyczące częstości występowania grup krwi w różnych populacjach; jest to nowa dyscyplina hematologii – seroantropologia.
 
Po powrocie do kraju, w latach 1920-1924, pracował w Państwowym Zakładzie Badania Surowic w Warszawie; w tym czasie PZBS został włączony do Państwowego Zakładu Higieny, którego dr. Hirszfeld był współorganizatorem. W 1924 roku został profesorem
Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie. W 1926 roku habilitował się po raz drugi jako
bakteriolog i immunolog. Zaproponowane w 1926 roku (na zjeździe lekarzy w Paryżu) przez prof. Ludwika Hirszfelda jednolite nazewnictwo podstawowych grup krwi – A, B, AB i O
zostało w 1928 roku powszechnie uznane na całym świecie i jest obecnie stosowane jako obowiązujące.
 
W latach 1931-1939 Ludwik Hirszfeld był profesorem Uniwersytetu Warszawskiego. Podczas oblężenia Warszawy, we wrześniu 1939 roku, zorganizował ośrodek przetaczania krwi i wraz z dh Andrzejem Ferstenem – „Harcerską Służbę Krwi”. Z uwagi na żydowskie pochodzenie
został zmuszony do zamieszkania w getcie warszawskim. Prowadził tam wykłady, pracował naukowo, a także — dzięki szczepionce przekazanej przez prof. RudolfaWeigla z lwowskiego Instytutu, nielegalnie przemyconej do getta — leczył chorych na tyfus plamisty. W lipcu 1942 roku uciekł z getta na aryjską stronę. Przez pewien okres ukrywał się pod zmienionym
nazwiskiem w domu Laury z Przedpełskich Kenigowej, żony Mariana Keniga, w Starej Miłosnej k. Warszawy, później u Stanisława Kaflika w Klembowie k. Tłuszcza udając urzędnika-dezynfektora. W 1943 roku, dzięki pomocy Polaków przedostał się na tereny Polski południowej, gdzie znalazł schronienie w rodzinach ziemiańskich.
 
W 1944 roku po wyzwoleniu Lublina, uczestniczył w organizowaniu Uniwersytetu im. Marii Skłodowskiej-Curie, którego w latach 1944-1945 był profesorem. W 1945 roku przeniósł się do Wrocławia, zorganizował Wydział Lekarski na Uniwersytecie Wrocławskim (był pierwszym dziekanem tego wydziału) i został profesorem mikrobiologii. Podobnie jak w latach 1931-1935, tak i po wojnie, w latach 1947-1952, był prezesem Polskiego Towarzystwa
Mikrobiologów i Epidemiologów. W latach 1948-1950 przewodniczył Radzie Naukowej ds. Krwiodawstwa (powołanej przez Zarząd Gł. PCK). Od 1952 roku członek - współorganizator Polskiej Akademii Nauk. W 1954 roku utworzył we Wrocławiu Instytut Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN (później nazwany jego imieniem) i został jego pierwszym dyrektorem. Pracował tam nad zagadnieniami patologii ciąży związanymi z grupami krwi. Wspólnie z żoną (prof. pediatrii, dyrektorem Kliniki Pediatrycznej Akademii Medycznej we Wrocławiu) opracował metodę ratowania noworodków zagrożonych chorobą hemolityczną. Wprowadził
oznaczanie czynnika Rh, odkrył przyczynę konfliktu serologicznego,co uratowało życie wielu noworodkom. Zajmował się także transfuzjologią i opracowaniem zasad przetaczania krwi.
Prof. Ludwik Hirszfeld zmarł 7 marca 1954 roku we Wrocławiu. Grób państwa Hirszfeldów znajduje się na Cmentarzu św. Wawrzyńca we Wrocławiu.